De duurzame inzetbaarheid van werknemers vergroten door het aanpassen van de werktijden, kan op verschillende manieren vorm krijgen. Door werknemers te betrekken bij het roostervormgevingsproces, door het rooster zelf en door enkele ergonomische vuistregels bij het roosteren te hanteren.
Het roostervormgevingsproces
Door bij het organiseren van (afwijkende) werktijden alle betrokken medewerkers actief te betrekken in het proces, worden werktijden een gezamenlijke verantwoordelijkheid. Bij zelfroosteren gebeurt dit in optima forma: door meer zeggenschap ontstaat meer regelruimte en autonomie om werk en privé zo goed mogelijk te combineren – en dat heeft een positieve invloed op de tevredenheid en betrokkenheid van medewerkers. Dit zijn belangrijke pijlers voor de arbeidsmotivatie op langere termijn en daarmee zeer bevorderlijk voor de duurzame inzetbaarheid.
De inrichting van het rooster zelf
Brede inzetbaarheid over verschillende functies en taken kan in werktijden worden gefaciliteerd door de werktijdregeling zodanig aan te passen dat medewerkers meer samenwerken. Het opdelen van ploegen in kleinere teams in wisselende samenstelling zorgt voor veel meer dynamiek op de afdeling. Zo leren mensen van elkaar, wordt er gewerkt aan competentie-ontwikkeling en dat is in meerdere opzichten goed voor de duurzame inzetbaarheid van medewerkers. Zolang er een leereffect in het werk is, ontstaat niet snel routine. Tot slot zorgt brede inzetbaarheid ervoor dat de kansen op werk binnen en buiten de organisatie toenemen.
Roosterergonomie
Met het stijgen van de leeftijd neemt de herstelbehoefte na een dag werken toe. Voor het werken op onregelmatige tijden – vooral in de nacht en vroege ochtenduren – geldt dat die behoefte alleen maar wordt versterkt.
Het hanteren van ergonomische roosterprincipes kunnen de nadelige effecten van het werken op onregelmatige tijden beperken. Een kort-cyclisch voorwaarts roterend rooster draagt bij aan het minimaliseren van de ongemakken van een ploegendienst. Daarnaast zijn er nog een aantal andere vuistregels op roostergebied die een belangrijke rol kunnen spelen bij het gezonder maken van ploegendienstroosters.
AWVN helpt u verder
• Ergonomie van dienstroosters
De gezondheidseffecten die het werken op onregelmatige tijden met zich meebrengen, verdienen altijd aandacht. De ATM-adviseurs van AWVN passen ergonomische roostervuistregels toe die betrekking hebben op onderwerpen als vitaliteit, gezondheid, levensfase en veranderende pensioenleeftijd. Deze aanpak voorkomt ad hoc oplossingen, die op termijn veelal onhoudbaar blijken te zijn.
• Interne en externe flexibiliteit
Flexibiliteitsvraagstukken liggen zowel in de personele als organisatorische sfeer. Arbeidstijdmanagement helpt organisaties om een optimale balans tussen in- en externe flexibiliteit te bereiken, met scherp oog voor de duurzame inzetbaarheid en de functionaliteit van medewerkers.
De ATM-adviseurs van AWVN laten aan de hand van een werkaanbodanalyse zien welke flexibiliteitsbehoefte gewenst is, welke marges daarbij optreden en hoe de inzet van intern of extern personeel aan de hand van de gewenste kwalitatieve inzet (kwalificatiematrix) te organiseren is.
Duurzame inzetbaarheid bevorderen met betere roosters?
