Door de hoge gasprijs was papierfabriek DJP-De Hoop in Eerbeek afgelopen zomer genoodzaakt om een van de twee papiermachines stil te zetten. Iets wat nooit eerder voorkwam bij het bedrijf, dat al sinds 1657 bestaat. ‘Een historisch besluit’, licht directeur Robert Minnesma toe.
DJP-De Hoop is een van de oudste productielocaties van papier in Nederland. Tegenwoordig maakt het bedrijf gerecycled papier voor de verpakkingsindustrie. In de fabriek draaien 24/7 twee papiermachines. Het productieproces vraagt veel energie. Het is dus niet verwonderlijk dat de papier- en kartonsector volgens De Nederlandsche Bank het meeste wordt geraakt door de extreem hoge energieprijzen. “Wij hebben al een behoorlijke tijd last van de hoge gasprijzen, maar eind juli ging de prijs door het dak. Toen hebben we besloten om tijdelijk een van de twee machines stil te zetten,” vertelt directeur Robert Minnesma.
Dat doe je niet zomaar.
“Het was bedrijfseconomisch noodzakelijk, omdat het produceren niet langer rendabel was. Ook de markt liet het toe. In de zomer ligt de vraag altijd wat lager en deze zomer was dat nog meer het geval. Maar inderdaad, het was een ingrijpend besluit. Historisch ook: dit is niet eerder gebeurd in het 365-jarig bestaan van het bedrijf. De communicatie met de medewerkers hebben we dan ook met de grootste zorgvuldigheid aangepakt. We willen onze mensen aan boord houden, zeker nu, in deze krappe arbeidsmarkt. Met de directie zijn we dus meerdere keren naar de werkvloer gegaan om te praten met de medewerkers in kwestie: hun uitleg geven en perspectief bieden.”
Moest het personeel verplicht op zomervakantie?
“Nee, we hebben niemand naar huis hoeven sturen. Het scheelde dat een deel van de medewerkers ’s zomers sowieso al een paar weken vrij neemt. Verder hebben we er alles aan gedaan om te voorkomen dat de mensen die wel op het werk aanwezig waren, zich zouden vervelen. Onder meer door trainingen, onderhoud en schoonmaakwerkzaamheden naar voren te halen.”
Denkt u dat dit nog een keer nodig zal zijn?
“Ik heb geen glazen bol, maar voorlopig zitten we weer even goed. Het gaat om twee dingen: onze activiteiten moeten rendabel zijn én we moeten aan onze verplichtingen richting de klanten kunnen voldoen. De komende maanden nemen de orders weer toe en dat betekent dat we weer volle bak kunnen gaan draaien. Overigens hebben alle papierproducenten in Europa te maken met dezelfde problemen: wij zijn niet de enige fabriek die (een deel van) de productie een tijdje heeft stilgelegd.”
Niet alleen gas, ook andere grondstoffen zijn duurder geworden.
“Een flink deel van de kostenstijgingen hebben we doorberekend aan de klant. Het helpt ook dat wij een eigen warmtekrachtcentrale hebben. Met een turbine, aangedreven door de verbranding van aardgas, wordt in een generator elektriciteit opgewekt. De hete uitlaatgassen van de turbines zetten we in om stoom te maken, die nodig is voor de productie van papier. Deze centrale wekt meer energie op dan de fabriek zelf nodig heeft. Tegen betaling leveren we stroom terug aan het net. De opbrengst hiervan compenseert de gestegen kosten enigszins.”
En energiebesparing?
“Wij zijn al jaren bezig met energiereductie, omdat dit cruciaal is voor het voortbestaan van onze industrie. De grote stappen zetten we door te investeren in nieuwe technologieën, bijvoorbeeld gericht op alternatieve energiebronnen en het hergebruiken van warmte.
De medewerkers zelf zetten belangrijke vervolgstappen, met slimme ingrepen in het productieproces. Ik merk dat de bewustwording veel groter is geworden na de gebeurtenissen van afgelopen zomer. Het stilleggen van de machine was confronterend; onze mensen werden met de neus op de feiten gedrukt. Dit stimuleert besparingsideeën op de werkvloer enorm.
Ook waterbesparing is een pijler van onze toekomststrategie. Samen met twee andere papierfabrieken in Eerbeek maken wij gebruik van waterzuiveringsbedrijf Industriewater Eerbeek. Het water dat wij gebruiken, wordt daar gezuiverd en 50 procent komt retour. Het doel is om op termijn 100 procent circulair te zijn. In de waterzuivering wordt ook biogas opgewekt. Dat komt via een pijpleiding naar de papierfabriek en zetten we in als energiebron. Dit betekent een fikse besparing op de hoeveelheid aardgas die we nodig hebben.”
Merkt u dat de medewerkers moeite hebben om rond te komen?
“De oplopende prijzen van energie en boodschappen raken iedereen. Al onze medewerkers hebben een energierekening te betalen en een huishouden draaiend te houden. De een ervaart het nu al, omdat zijn jaarcontract bij de energieleverancier is afgelopen; voor de ander duurt dit nog even. Gelukkig hebben zich bij ons nog geen medewerkers gemeld die het niet meer redden. We hebben dus nu nog geen concrete maatregelen getroffen om hen te ondersteunen. Maar wij zijn een sociaal bedrijf, dus als we signalen in deze richting krijgen, gaan we zeker het gesprek aan om te kijken of en hoe we iets voor ze kunnen doen.”
Alsof het nog niet genoeg is, is ook de menskracht nog eens schaars.
“De afgelopen maanden hebben we meer dan twintig nieuwe medewerkers aangenomen. In de huidige arbeidsmarkt kost dit veel tijd en moeite. Wij zetten de gebruikelijke (sociale) mediakanalen in, maar brengen onze vacatures ook op andere manieren onder de aandacht. Afgelopen mei hadden wij bijvoorbeeld een week groot onderhoud en kwamen er meer dan driehonderd externe contractors over de vloer. Toen hebben we flyers over ons bedrijf en de vacatures uitgedeeld – met resultaat.
Het vraagt ook een andere manier van denken. Als werkgever moet je meer openstaan voor flexibiliteit. Wij zijn best een traditioneel bedrijf, maar de nieuwe generatie denkt anders over leven en werk. Het is dus niet verstandig als je alleen maar voorziet in fulltimebanen. Het moet wel werkbaar zijn, en in de ene functie is dat gemakkelijker dan in de andere, maar alles is bespreekbaar.”
