Werktijdverkorting

Het is werkgevers niet toegestaan de werktijd eenzijdig te verkorten; slechts onder bepaalde, uitzonderlijke omstandigheden is werktijdverkorting (wtv) mogelijk.

Werktijdverkorting (‘shorttime’) kan onnodige ontslagen voorkomen in situaties die niet tot het normale ondernemersrisico horen. Maar zoals gezegd: in beginsel is het verboden de werktijd eenzijdig te verkorten. De minister van SZW kan echter een uitzondering maken onder bepaalde voorwaarden. Bijvoorbeeld als er minder werk voorhanden is als gevolg van een onvoorziene ramp, zoals een overstroming, brand of een epidemie. De verminderde bedrijvigheid moet niet tot het normale ondernemersrisico gerekend kunnen worden. Verleent het ministerie ontheffing, dan kunnen de werknemers in aanmerking komen voor een WW-uitkering.
Een verleende ontheffing heeft niet automatisch als gevolg dat de werkgever geen loon meer hoeft te betalen. Wel kan hij een door de werknemer ontvangen WW-uitkering hierop in mindering brengen.

Informatie over werktijdverkorting in relatie tot het coronavirus vindt u in het topic actuele HR-issues: coronavirus en werk

De beleidsregels van het ministerie (Ontheffing verbod werktijdverkorting, [wettekst]) zijn zeer strikt. De belangrijkste vereisten zijn:
• buitengewone omstandigheden (calamiteiten) die niet tot het normale ondernemersrisico behoren
• directe relatie tussen de aangevoerde oorzaak en de werkvermindering
• de werkvermindering moet naar verwachting ten hoogste 24 weken beslaan.

De laatste veranderingen in de regels met betrekking tot wtv dateren van oktober 2004. Toen zijn de regels vereenvoudigd, waardoor de administratieve lasten voor werkgevers bij het aanvragen van een vergunning tot werktijdverkorting verminderd.
Vanaf 30 november 2008, toen de kredietcrisis zich aftekende, waren er tijdelijk ruimere mogelijkheden om werktijdverkorting aan te vragen. Die bijzondere werktijdverkortingsregeling is in maart 2009 vervallen. In plaats hiervan werd destijds de tijdelijke (maar inmiddels ook niet meer van kracht zijnde) regeling voor deeltijd-WW in het leven geroepen.

Belangrijke sites
• Ministerie SZW: Hoe kan ik werktijdverkorting en een WW-uitkering voor mijn personeel aanvragen?
• UWV: Tijdelijk minder werk

Einde regeling in zicht?
Al enige jaren is het de bedoeling om de werktijdverkortingsregeling op te heffen, om die op te laten gaan in de zogeheten calamiteitenregeling. Op dit moment bestaat er namelijk nog een regeling waarbij in geval van buitengewone, niet-economische omstandigheden werknemers voor een WW-uitkering in aanmerking kunnen komen terwijl de arbeidsovereenkomst doorloopt. Dit is de regeling met betrekking tot onwerkbaar weer (die op 1 januari 2020 een kleine verandering heeft ondergaan; zie het nieuwsbericht over onwerkbaar van 16 december 2019).
Het kabinet Rutte-II kondigde reeds in 2013 aan het onwenselijk te vinden dat beide regelingen, ieder met hun eigen voorwaarden, naast elkaar blijven bestaan. Daarom moet er één regeling komen, waarbij de uitvoering bij één instantie komt te liggen.
De inwerkingtreding van de calamiteitenregeling is sindsdien verscheidene keren aangekondigd, maar vervolgens weer voor onbepaalde tijd uitgesteld. Totdat de calamiteitenregeling in werking is getreden, kan in geval van werktijdverkorting bij cao de loondoorbetalingsverplichting van de werkgever nog worden uitgesloten.