Werks en verkiezingen
Nederland gaat in 2025 opnieuw naar de stembus om een vertegenwoordiging te kiezen voor de Tweede Kamer. Met tientallen partijen valt er veel te kiezen, ook voor werkgevers.
Wat zijn thema’s die zij belangrijk vinden? In aanloop naar de verkiezingen laat AWVN verschillende werkgevers aan het woord. Deze keer: Margreet Stok, hoofd lobby en beleidsregie bij Techniek Nederland.
Wat zijn deze verkiezingen voor Techniek Nederland de belangrijkste thema’s?
“Voor de technieksector is de arbeidsmarktkrapte nog steeds het belangrijkste thema. We moeten alles doen wat helpt om die krapte zo veel mogelijk te beperken. Voor ons begint dat bij voldoende techniekopleidingen door het hele land die goed aansluiten bij de behoefte van bedrijven. We moeten gericht kunnen opleiden voor de beroepen van morgen. Daarnaast hebben onze bedrijven innovatieruimte nodig om de arbeidsproductiviteit te kunnen verhogen. En ook op het gebied van werven en behouden van zijinstromers valt er binnen de techniek veel te winnen, vooral als het om vrouwen gaat.”
Als we kijken naar onderwijs en scholing, wat verwacht je van de politiek?
“De overheid moet het lef tonen om keuzes te maken. We hebben simpelweg niet genoeg mensen. Als we blijven investeren in opleidingen die weinig bijdragen aan maatschappelijke behoeften, dan lopen we aan alle kanten vast: in de zorg, in het onderwijs, maar zeker ook in de techniek. Ontmoedig opleidingen met weinig toekomstperspectief en maak opleidingen voor beroepen die we de komende jaren hard nodig hebben juist aantrekkelijker. Bijvoorbeeld voor de energietransitie, versterking van onze infrastructuur en klimaatadaptatie.″
″De overheid kan ook een belangrijke rol spelen in het verbeteren van het imago van het beroepsonderwijs. Kijk naar de techniek, daar liggen enorme kansen. Jongeren en ouders moeten beseffen dat beroepsopleidingen een waardevolle route zijn. Daar kun je tegenwoordig een prima boterham mee verdienen, zelfs meer dan dat.″
En als we kijken naar het werkgeverschap zelf?
“Dan zeg ik: maak het plan-Borstlap nu eens af. De wetgeving is blijven steken. We hebben vooral gekeken naar minder flex, maar het vaste contract is niet minder vast geworden.
Juist werkgevers hebben behoefte aan meer wendbaarheid. Dat kan door meer flexibiliteit in vaste contracten. Zoals meer wijzigingsbevoegdheden voor werkgevers in taken en bevoegdheden, werklocatie en door de drempels te verlagen om mensen in vaste dienst te nemen. Denk bijvoorbeeld aan het schrappen van het tweede jaar loondoorbetaling bij ziekte en het verminderen van de administratieve verplichtingen. Dat blijkt ook uit het AWVN-onderzoek naar dit onderwerp. Voor veel werkgevers is de huidige administratieve last echt een veel te zware belasting.”
Hoe kan de politiek bijdragen aan meer ademruimte voor werkgevers?
“Verlaag de werkgeverslasten en geef werkgevers lucht om te investeren en te innoveren. Veel fondsen, zoals de UWV-premies, zijn goed gevuld maar worden nauwelijks aangewend voor hun doel. Daardoor blijven lasten structureel hoog. Dat kan anders.
Daarnaast mag de Werkkostenregeling wat mij betreft ruimer worden ingezet voor duurzame initiatieven. We hebben het vaak over vergroening en energietransitie, maar geef werkgevers dan ook de middelen om werknemers te stimuleren om tot duurzame keuzes te komen. Denk bijvoorbeeld aan energiebesparende maatregelen thuis of elektrisch vervoer.”
Zijn er politieke voorstellen die je direct naar de prullenbak zou verwijzen?
“Ja, twee zelfs. Allereerst het voorstel om het jeugdloon af te schaffen of het fors te verhogen. Het voorstel lijkt op het eerste gezicht sociaal, maar werkt uiteindelijk averechts. Voor veel jongeren haal je namelijk de prikkel weg om zich verder te ontwikkelen of bijvoorbeeld een BBL-traject te volgen. Dan mis je al een start met leven lang ontwikkelen.
Daarnaast ben ik geen voorstander van het verder uitbreiden van verlofregelingen. Nog meer standaardverlof creëert alleen extra regeldruk zonder het echte probleem op te lossen. Natuurlijk is er aandacht nodig voor rouw of mantelzorg, maar dat kun je niet met één landelijke regeling oplossen. Mensen gaan daar heel verschillend mee om. Wat beter werkt, is maatwerk binnen bedrijven. Heb oog voor de situatie, ga het gesprek aan en denk als werkgever flexibel mee. Als Techniek Nederland werken we samen met de vakbonden aan een project over mantelzorg waarin dat principe centraal staat. In de praktijk zien we dat werkgever en werknemer er samen vaak goed uitkomen.”
Welke voorstellen zie je juist graag terug in het volgende regeerakkoord?
“Zoals gezegd: maak het plan-Borstlap af. Zorg voor evenwicht tussen externe flexibiliteit en interne wendbaarheid. En pak de ZZP-problematiek voortvarend aan. Het initiatiefwetsvoorstel bevat betere voorstellen van de Vbar, waarmee duidelijk is wie echt ondernemer is en wie niet. En regelt tegelijk zaken als arbeidsongeschiktheid en pensioenopbouw, dat hoort gewoon bij ondernemerschap.”
Tot slot: welk huiswerk geef je het nieuwe kabinet mee?
“Geef werkgevers ruimte, minder regels, minder lasten en meer vertrouwen. En kijk ook naar de rol van vakbonden in dit geheel. We hebben sterke, breed gedragen vakbonden nodig om het gesprek over werk, scholing en duurzame inzetbaarheid te blijven voeren. Daar hebben zowel werkgevers als werknemers belang bij.
De overheid kan hieraan bijdragen door het draagvlak voor collectieve afspraken te versterken en ruimte te bieden voor maatwerk. Niet elk bedrijf of elke sector is hetzelfde, en niet elke situatie vraagt om dezelfde aanpak. Vaak werkt het beter als werkgevers en werknemers samen afspraken maken die passen bij de persoonlijke omstandigheden.
Dat principe van maatwerk zou ook binnen cao’s meer ruimte moeten krijgen. Soms is een sectorspecifieke afspraak de beste manier om tot oplossingen te komen die echt werken. De overheid kan dat ondersteunen door flexibiliteit en vertrouwen in het stelsel te verankeren, zonder de collectiviteit te ondermijnen. Oftewel: zet in op samenwerking, niet op extra regels. Met draagvlak, dialoog en vertrouwen als fundament houden we Nederland aan het werk.”
