Twee vliegen in één klap
Zorgwacht biedt huishoudelijke- en persoonlijke zorg en begeleiding aan ouderen en burgers met een beperking. Oprichter en directeur van Zorgwacht, Wilhelmien Looymans, signaleerde in haar werk als interimmanager bij een zorginstelling dat er een groot tekort is aan gediplomeerde werknemers in huishoudelijke en lichte zorgactiviteiten voor (kwetsbare) ouderen.
Tegelijkertijd zag ze dat er vooral in de zogenoemde krachtwijken relatief veel kwetsbare ouderen zijn, die deze lichte zorg nodig hebben, terwijl de werkloosheid er hoog is. Neem bijvoorbeeld Utrecht Overvecht, waar 18,2% van de 32.000 inwoners werkeloos is. Looymans is ervan overtuigd dat je mensen moet opleiden als je ze aan het werk wilt krijgen. Ze bedacht een oplossing waarmee ze twee vliegen in een klap sloeg: een aangepast opleidingstraject zorg & welzijn voor bijstandsvrouwen uit deze krachtwijken, zodat zij aan het werk kunnen gaan en de kwetsbare ouderen de zorg krijgen die zij nodig hebben.
“We hebben nu 13 oud-studenten in vaste dienst voor huishoudelijke en licht persoonlijke zorg. Er is genoeg vraag, dus we hopen dat we door kunnen groeien en meer mensen kunnen opleiden. Graag zouden we in september weer beginnen met een nieuw traject en doorgroeien in het aantal diensten, zodat we meer van onze studenten een baan kunnen aanbieden. We zijn hierin afhankelijk van gemeentelijke subsidies, maar we zijn nu ook buiten de gemeente Utrecht aan het kijken. Ik droom van een Nederland waar in elke grote gemeente met krachtwijken een Zorgwacht samenwerkt met de thuiszorg.“
Succesvolle opleiding
Zorgwacht heeft samen met ROC Summa College in Eindhoven een maatwerktraject ontwikkeld voor MBO-2 Helpende Zorg en Welzijn. Officieel volgen de studenten (bijstandsvrouwen) daar hun opleiding, maar in de praktijk krijgen zij les in hun eigen (kracht)wijk in Utrecht. Ieder jaar starten twee groepen van 20 studenten een BBL-opleiding Helpende Zorg en Welzijn. De vrouwen zijn tussen de 22 en 55 jaar oud.
Het traject duurt een jaar en bestaat – na de startweek voor teambuilding – uit lessen in Nederlands, rekenen e.d., waarbij met name het aanleren van werknemersvaardigheden veel tijd kost. De cursisten hebben nooit geleerd dat ze buiten hun gezin om verantwoordelijkheid dragen voor iets als werk. Ook 15 tot 18 uur huishoudelijke zorg verlenen en een zorgstage voor de bijzondere vaardigheden als wassen en aankleden hoort bij de opleiding.
Werving en selectie gebeurt in samenwerking met het werkgeversservicepunt van het UWV. Zij plaatsen een vacature en hebben de intakecriteria. Ze leveren meer dan voldoende kandidaten aan. Met dit traject zijn ondertussen 200 studenten opgeleid (165 studenten hebben een diploma behaald), waarvan 52% nu aan het werk en dus uit de bijstand is. Met een slagingspercentage van 70%, is de opleiding vergeleken met bijvoorbeeld ROC’s (30-40%) een groot succes. Zorgwacht heeft inmiddels 13 studenten in vaste dienst genomen die huishoudelijke en lichte zorgwerkzaamheden vervullen.
Trotse vrouwen
De opzet van Zorgwacht waarbij lokale bijstandsvrouwen opgeleid worden en huishoudelijke en persoonlijke zorg verlenen aan kwetsbare ouderen uit hun eigen wijk heeft een grote toegevoegde waarde.
Over het kostenplaatje zegt Looymans: “Financieel is deze constructie mogelijk door subsidies en detachering van de studenten. De stage bij Careyn is gratis, het is een win-winsamenwerking, want zij hebben extra handen en wij gratis praktijkopleiding. De 15 uur huishoudelijke hulp per week gaat via een detacheringsconstructie met Aviant. Het is belangrijk dat ze echt die 15 uur werken, zodat we break-even uitkomen.
Verder hebben we tot nu toe subsidies ontvangen van de gemeente Utrecht voor de opleiding en loonkosten. De samenwerking met de gemeente is op projectbasis, het is na elk traject dus weer spannend of we goedkeuring zullen krijgen voor de volgende ronde.”
Wilhelmien: “Cliënten met een zorgbehoefte hebben bij andere organisaties vaak wekelijks andere thuiszorgwerknemers over de vloer. Hierdoor bouwen de cliënten en werknemers geen relatie met elkaar op. Zorgwacht heeft als missie om per jaar (opleidingstraject) maximaal twee werknemers binnen te laten komen bij ouderen. Dit is zowel voor het huishoudelijke werk, als voor de lichte persoonlijke zorg. Niet alleen is dit goed voor de ontwikkeling van de student, maar ook de ouderen zijn hier heel blij mee.
De meeste cliënten in deze wijken verkeren in een zelfde soort positie als de studenten/werknemers, komen uit dezelfde wijk en hebben veelal alleen een AOW. De studenten komen uit hun eigen wijk, kennen de buurt en de mensen in de buurt, waardoor er van nature een klik is. Er ontstaan andere gesprekken en cliënt en zorgwacht bouwen in zo’n jaar echt een relatie op.”
“Mensen uit de bijstand moeten veel overwinnen”, vertelt Wilhelmien Looymans.”Ze hebben jaren binnen gezeten en ze vinden het vaak eng om de wijk te verlaten. Hun maatschappelijke positie verandert totaal door de opleiding: ze gaan alleen naar cliënten en naar school, zijn collega’s en professionals in de ogen van de cliënten. Ze worden hier echt door empowered! Deze vrouwen willen zo graag een diploma. Het maakt ze niet uit hoeveel ze verdienen, maar ze kunnen nergens een diploma halen, dus een opleiding is hun grootste wens. Als de oud-studenten niet meer bij Zorgwacht terecht kunnen, hebben ze wel een opleiding en hoeven ze niet meer in de bijstand terecht te komen.“
Gepubliceerd 2015/2016
