Wat te doen met pensioen bij reorganisaties?

Bij reorganisaties ligt de nadruk meestal op het sociaal plan, het afspiegelingsbeginsel, beëindigingsvergoedingen en de praktische uitvoering van het reorganisatieproces. Maar één onderwerp blijft daarbij vaak onderbelicht: pensioen. Terwijl juist op dit punt belangrijke juridische en arbeidsvoorwaardelijke vragen spelen voor zowel werkgevers als werknemers. Helemaal nu Nederland zich midden in de overgang naar het nieuwe pensioenstelsel bevindt.

Wanneer een reorganisatie leidt tot het einde van het dienstverband, heeft dit ook gevolgen voor de pensioenopbouw. Die stopt op het moment dat het dienstverband eindigt.  Dit geldt niet alleen voor de opbouw van ouderdomspensioen en partnerpensioen vanaf de pensioendatum: óók voor de risicodekkingen, zoals het partnerpensioen en wezenpensioen bij overlijden voor de pensioendatum, het arbeidsongeschiktheidspensioen en de premievrije voortzetting van pensioenopbouw bij arbeidsongeschiktheid.

Sta je op het punt om te gaan reorganiseren of ben je hierover aan het nadenken?
Neem dan tijdig contact op met een AWVN-pensioenadviseur en een juridisch expert om het traject zorgvuldig voor te bereiden. Wij hebben veel ervaring bij het begeleiden van werkgevers in pensioenwijzigingstrajecten en onderhandelingen met vakorganisaties. Bovendien brengen wij veel (benchmark)informatie mee en weten hoe de gesprekken bij vergelijkbare werkgevers lopen. Een goed doordachte aanpak voorkomt juridische risico’s en versterkt het vertrouwen van de medewerkers. Neem contact op met

Eva Bakker

Actief informeren over pensioen
Werkgevers moeten werknemers actief en begrijpelijk informeren over wijzigingen in de pensioenregeling en hun gevolgen. Bij een reorganisatie is dat extra belangrijk om juridische risico’s en onrust te beperken.
Denk hierbij onder meer aan de volgende onderwerpen.

• Ontslag en herplaatsing Bij herplaatsing of overgang naar een andere functie binnen het bedrijf kan de pensioenopbouw wijzigen, zeker als de nieuwe functie onder een andere pensioenregeling valt.
• Pensioen bij uitdiensttreding Werknemers moeten weten wat er met hun pensioen gebeurt na vertrek (bijvoorbeeld of het opgebouwde pensioen premievrij achterblijft bij de pensioenuitvoerder of dat waardeoverdracht naar een nieuwe pensioenuitvoerder mogelijk is).
• Nabestaandenpensioen (partner- plus wezenpensioen) Wat gebeurt er met het nabestaandenpensioen bij ontslag? Steeds meer pensioenregelingen kennen een partnerpensioen op risicobasis. In het nieuwe pensioenstelsel wordt dit de norm. Dit betekent dat bij ontslag geen rechten op een partnerpensioen bestaan. Dit houdt in dat bij overlijden voor de pensioendatum geen partnerpensioen tot uitkering komt.
  In de nieuwe Pensioenwet is om die reden een aantal beschermende bepalingen opgenomen.
  • De risicodekking van het nabestaandenpensioen bij einde dienstverband wordt onder voorwaarden automatisch voortgezet gedurende een uitloopdekking van 3 of 6 maanden. De uitloopperiode eindigt bij een nieuw dienstverband of bij pensionering.
  • De risicodekking van het nabestaandenpensioen bij einde dienstverband wordt onder voorwaarden automatisch voortgezet gedurende WW-/ZW-periode.
  • Na afloop van de uitloopdekking of einde WW/ZW kan de gewezen deelnemer de risicodekking van het nabestaandenpensioen vrijwillig voortzetten. De risicodekking wordt in dat geval gefinancierd uit het opgebouwde pensioenvermogen van de gewezen deelnemer.
• Mogelijkheden voor vrijwillige voortzetting Onderzoek de mogelijkheden voor de medewerker om de pensioenopbouw na ontslag vrijwillig en voor eigen rekening voort te zetten.
• Uitleg over waardeoverdracht Werknemers die een nieuwe baan aannemen, kunnen de opgebouwde pensioenrechten meenemen naar de pensioenuitvoerder van hun nieuwe werkgever. Of dit verstandig is, is de vraag. Werknemers doen er goed aan dit te laten beoordelen door hun pensioenadviseur.

Tot slot: houd rekening met de Wet toekomst pensioenen. Deze nieuwe wet, in werking sinds 1 juli 2023, heeft grote invloed op pensioenregelingen. Opbouw in middelloonregeling is vanaf 2028 niet meer toegestaan. In het nieuwe pensioenstelsel is alleen nog opbouw mogelijk in premieregelingen. In beginsel moet voor alle leeftijden een gelijke premie gelden. Ook het partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum wijzigt voor alle pensioenregelingen.

Sociale partners besluiten in samenwerking met pensioenuitvoerders of bestaande pensioenaanspraken worden ‘ingevaren’ in het nieuwe stelsel. Bij reorganisaties betekent dit dat medewerkers kunnen vertrekken vóór, tijdens of na de overgang, wat complexiteit geeft. In sommige situaties zal er niet worden ingevaren. Wat de impact is in geval van reorganisaties, hangt erg af van de situatie en zal per geval beoordeeld moeten worden.

Pensioen verdient serieuze aandacht bij reorganisaties 

Hoewel pensioen vaak als ‘ver van je bed’-onderwerp wordt gezien, is het een cruciale arbeidsvoorwaarde die bij reorganisaties juridisch en strategisch aandacht vereist. Werkgevers doen er verstandig aan pensioenaspecten mee te nemen in: medewerkerscommunicatie, juridische beoordeling van arbeidsvoorwaardenwijzigingen en de transitieplanning naar het nieuwe pensioenstelsel. Daarnaast is het belangrijk om te bedenken op welke wijze pensioenaspecten worden meegenomen in de sociale plannen en vaststellingovereenkomsten.