Het kan beter, maar er gaat al zó veel goed

Het Sociaal en Cultureel Planbureau publiceerde vorige week de eindevaluatie van de Participatiewet met daarin harde conclusies: de wet die zo veel mogelijk mensen met een arbeidsbeperking aan werk moest helpen, is te complex en daardoor niet effectief. ‘De Participatiewet faalt’, kopten de kranten. Die woorden moeten nog lang hebben nagedreund in de hoofden van veel werkgevers.

Want… de banenafspraak dan? Elk kwartaal publiceert het UWV hierover een trendrapportage, waaruit keer op keer blijkt dat de doelstellingen voor het realiseren van banen voor mensen met een arbeidsbeperking – in ieder geval in de marktsector – gehaald zijn. Dat is niet verrassend, want er zijn veel projecten en initiatieven die hieraan bijdragen.

Neem de Rabobank. Op 1 oktober 2019 vierde de bank nog Diversity Day om de kracht van diversiteit en inclusie te benadrukken. En dat inclusief werkgeven echt niet alleen voor ‘de grote jongens’ is weggelegd, bewijst Btac Solutions, een klein bedrijf met veertien medewerkers, waarvan het grootste deel voorheen een afstand tot de arbeidsmarkt had. Door nauw samen te werken met praktijkscholen in de regio, kunnen jongeren met een psychische kwetsbaarheid duurzaam aan de slag bij Btac. Wat het werk voor hen extra leuk maakt, zijn de Syrische statushouders. Met deze collega’s moeten ze in het Engels praten, wat natuurlijk superinteressant is. En dan is er ook nog die oudere werknemer die het geduld, het plezier en de ervaring heeft om zijn nieuwe collega’s op weg te helpen.

Ook ‘buiten de banenafspraak om’ worden banen gerealiseerd. Neem bijvoorbeeld cateraar Sodexo, die samen met de Dienst Justitiële Inrichtingen gedetineerden werkfit maakt. Zodra ze vrij komen, kunnen ze direct aan de slag. Sodexo vervult hiermee niet alleen zijn vacatures, maar maakt Nederland ook nog eens een stukje veiliger. Werk verlaagt de kans op recidive aanzienlijk.

Er zit beweging in, maar tegelijkertijd moeten we erkennen dat het inclusionisme nog lang niet alle hoeken van de arbeidsmarkt heeft bereikt. Dat maakt waarom de banenafspraak wél een succes is, maar de Participatiewet (nog) niet. Ja, er worden banen gerealiseerd, maar nog lang niet alle werkgevers zijn aan boord. Hoe komt dat toch? De Participatiewet moet een opstapje naar inclusief werkgeven zijn, maar in de praktijk werpt hij drempels op. Waarom duurt de begeleiding van een externe jobcoach maximaal drie jaar, als er zo veel mensen zijn die tot aan hun pensioen begeleiding nodig hebben? Waarom gaat de no-riskpolis gepaard met onnodig veel administratieve rompslomp? Een taak voor staatssecretaris Van Ark: zorg voor eenvoudige regels en uniformeer de uitvoering.
Gelukkig worden hierin de eerste stappen al gezet. Zo werken werkgevers en gemeenten momenteel een verbeterd proces rondom loonkostensubsidie uit. Het doel: kortere doorlooptijden en voorspelbare betaaltermijnen.

Werkgevers, de tijd is rijp! Elke organisatie is geschikt, of kan geschikt gemaakt worden voor mensen met een arbeidsbeperking. Daarin hoeft u echt niet het wiel opnieuw uit te vinden: onze Zelfcoach helpt u al een heel eind op weg. Bezoek eens een bijeenkomst van inclusief werkgeversnetwerk De Normaalste Zaak of neem een kijkje in de keuken bij eerdergenoemde collega-werkgevers.
Inclusief werkgeven hoeft geen onzekere sprong in het diepe te zijn; meestal is het een stevige stap voorwaarts. Bewijs? De kleine groep werkgevers die er ooit mee zijn begonnen en er daarna nooit meer mee zijn opgehouden.