Het Nederlandse pensioenlandschap is door de Wet toekomst pensioenen (Wtp) ingrijpend veranderd. Los daarvan kunnen werkgevers ook regelmatig geconfronteerd worden met de noodzaak om pensioenregelingen te herzien of te harmoniseren. Welke juridische, arbeidsvoorwaardelijke en uitvoeringstechnische aandachtspunten mag u niet missen als u succesvol wilt ‘pensioen harmoniseren’? Juridisch pensioenadviseur Eva Bakker geeft advies.
Harmoniseren: wat moet u weten?
Harmoniseren van arbeidsvoorwaarden zijn vaak gevoelige trajecten, die veel aandacht en nauwkeurigheid vragen.
Hoe kunt u zich goed voorbereiden? De advocaten van AWVN én onze harmonisatie-specialisten hebben alles wat u moet weten neergezet in de informatiekit Harmoniseren.
Een fusie, overname of nieuwe wetgeving kunnen voor werkgevers allemaal redenen zijn om pensioenregelingen te herzien. Het hebben van meerdere pensioenregelingen binnen één onderneming is op de korte termijn wellicht niet onmogelijk, maar heel wenselijk is het ook niet.
Harmoniseren is een logisch gevolg, maar een pensioenharmonisatie is geen eenvoudige exercitie. Het raakt direct de arbeidsvoorwaarde pensioen én het heeft zowel gevolgen voor werkgever, werknemer als de pensioenuitvoering. Om vervelende verrassingen te voorkomen is het belangrijk om u goed voor te bereiden. Onderstaande aandachtspunten kunnen u daarbij helpen.
Verplichtgestelde pensioenregelingen en cao-verplichtingen
Hoewel er in Nederland geen algemene wettelijke plicht is om pensioen aan te bieden, geldt in veel sectoren de verplichting om werknemers aan te melden bij een pensioenfonds. Denk bijvoorbeeld aan een wettelijk verplichte aansluiting bij een bedrijfstakpensioenfonds.
Ook kan een cao een pensioenregeling voorschrijven. Bij harmonisatie is het daarom cruciaal om eerst de volgende controlevragen te beantwoorden:
- Valt uw organisatie onder een wettelijke verplichte regeling binnen een sector?
- Is er een cao van toepassing die pensioenafspraken bevat?
Als u een wijziging doorvoert die niet in lijn is met deze verplichtingen kan dat grote juridische consequenties hebben. Zo kunnen werkgevers nog jaren met terugwerkende kracht te maken krijgen met premievorderingen, boetes en wettelijke aansprakelijkstelling van bestuurders van ondernemingen.
Let op bij een overgang van onderneming
Bij een overgang van onderneming in de zin van artikel 7.663 van het Burgerlijk Wetboek, gaat de pensioenovereenkomst in principe automatisch over op de nieuwe werkgever. Echter bestaan er uitzonderingen waarbij strikte voorwaarden gelden. Bijvoorbeeld als de overnemende partij een eigen al bestaande pensioenregeling heeft. De overnemer kan er dan voor kiezen om de medewerkers te laten deelnemen in deze regeling. Ook kan het zijn dat er een verplichtgestelde pensioenregeling van toepassing is geworden.
Instemmings- en wijzigingsprocedure
Een wijziging of beëindiging van een pensioenregeling zal op rechtsgeldige wijze moeten gebeuren. Let hierbij op onder meer de volgende punten.
- Wat zegt de cao en/of arbeidsvoorwaardenregeling over pensioen?
- Welke partijen zijn betrokken: vakorganisaties, ondernemingsraad, individuele medewerkers?
- Mogelijk is instemming van de ondernemingsraad nodig. Zonder instemming is de wijziging in principe niet mogelijk. Of wellicht is een akkoord nodig met de betrokken vakorganisaties.
- Ook kan het zijn dat individuele instemming nodig is van medewerkers, omdat pensioen onderdeel is van de arbeidsovereenkomst.
Kortom, een zorgvuldig doorlopen wijzigingsprocedure van de pensioenregeling is cruciaal voor het welslagen van de harmonisatie. Hiermee voorkomt u langdurige procedures en schadeclaims.
Passende pensioenuitvoerder
Een pensioenregeling is doorgaans vastgelegd in een uitvoeringsovereenkomst met een pensioenfonds, verzekeraar of PPI. Bij wijziging of beëindiging van een regeling moeten werkgevers letten op de volgende zaken.
- De mogelijkheid om de uitvoeringsovereenkomst op te zeggen.
- De datum waarop de uitvoeringsovereenkomst eindigt.
- De contractuele opzegtermijn in de uitvoeringsovereenkomst.
- Mogelijke kosten die in rekening kunnen worden gebracht bij de (voortijdige) opzegging van de uitvoeringsovereenkomst.
- Andere mogelijke consequenties van de opzegging.
Communiceer helder en tijdig
Medewerkers vinden hun pensioen vaak complex, maar hechten er tegelijkertijd veel waarde aan. Duidelijke en tijdige communicatie is daarom erg belangrijk. Informeer medewerkers over de volgende zaken.
- De reden van de wijziging.
- De veranderingen en hoe ziet de pensioenregeling er nu uitziet.
- De gevolgen voor hun persoonlijke situatie. Indien medewerkers er op achteruit gaan kan het noodzakelijk zijn om (groepen) medewerkers te compenseren.
- De stappen in het proces.
Dit kan op verschillende manieren: een presentatie, een filmpje, persoonlijke brieven, pensioenkrant of een combinatie. Belangrijk is dat u actief actie onderneemt. Zo voorkomt u misverstanden en bouwt u vertrouwen op.
Tot slot: hou rekening met de Wet toekomst pensioenen (Wtp)
De nieuwe Wet toekomst pensioenen, in werking sinds 1 juli 2023, heeft grote invloed op pensioenregelingen. Zo is opbouw in middelloonregeling vanaf 2028 niet meer toegestaan. In het nieuwe pensioenstelsel is alleen nog opbouw mogelijk in premieregelingen. In beginsel moet voor alle leeftijden een gelijke premie gelden. Ook het partnerpensioen bij overlijden voor de pensioendatum wijzigt voor alle pensioenregelingen. Bij harmonisatie moet u zorgen dat uw nieuwe regeling voldoet aan deze wetgeving.
De goed doordachte aanpak van AWVN
Staat u op het punt om uw pensioenregelingen te harmoniseren of bent hierover aan het nadenken? Neem dan tijdig contact op met een AWVN. Onze pensioenadviseurs en juridisch experts kunnen helpen om uw traject zorgvuldig voor te bereiden. Wij hebben veel ervaring bij het begeleiden van werkgevers in pensioen-wijzigingstrajecten en onderhandelingen met vakorganisaties. Bovendien brengen wij veel (benchmark)informatie mee en weten we hoe de gesprekken bij vergelijkbare werkgevers lopen.
Een goed doordachte aanpak voorkomt juridische risico’s, versterkt het vertrouwen van uw medewerkers en zorgt voor een soepele overgang naar een toekomstbestendige pensioenregeling conform de Wet toekomst pensioenen.
Heeft u vragen over pensioen harmoniseren? Neem contact op:
