Wat kunnen we van andere landen leren over samenwerking, werkgeverschap en de manier waarop maatschappelijke context invloed heeft op werk en organisatie? Deze vraag stond centraal tijdens de AWVN-inspiratiereis van vorige maand naar Parijs.
De reis bood een afwisselend programma van inhoud, cultuur en ontmoeting. De groep bestond uit 26 HR-eindverantwoordelijken, specialisten in Compensation & Benefits en vertegenwoordigers van publieke instellingen. Zij deden nieuwe inzichten op, herkenden andere perspectieven en keerden met frisse inspiratie terug naar huis. AWVN’ers Maarten Wals en Marijn van der Heiden blikken terug op de meest opvallende inzichten.
De Franse werkcultuur uitgelicht
- De 35-urige werkweek is een wettelijke basis voor veel Franse werknemers.
- In 2025 zijn er belangrijke updates doorgevoerd in de loonstrook en sociale zekerheid, met meer transparantie en gestroomlijnde premievrijstellingen.
- Uitgebreide verlofregelingen zijn diepgeworteld in de Franse werkcultuur.
- RTT-dagen bieden medewerkers compensatiedagen wanneer zij meer dan 35 uur per week werken.
- Maaltijdcheques (tickets restaurant) maken voor veel werknemers deel uit van het reguliere arbeidsvoorwaardenpakket.
Technologische innovaties in HR
Wist je dat de metropool Parijs meer dan 11 miljoen werkenden telt? Dat zijn er meer dan in heel Nederland. De groep maakte al vroeg kennis met het Parijse forenzenleven tijdens een bezoek aan het nieuwe hoofdkantoor van Danone, een wereldspeler met ruim 100.000 medewerkers en een omzet van 27 miljard euro.
“Tijdens het bezoek kregen we inzicht in de strategische keuzes, maatschappelijke ambities en HR-dilemma’s van de onderneming”, vertelt Marijn. “Een opvallend detail vond ik dat een groot deel van de sollicitanten bij Danone gebruikmaakt van AI-tools tijdens het solliciteren. Dat laat goed zien hoe de snelle digitalisering ook de HR-praktijk verandert.”
Franse cultuur en leiderschap
Na een korte wandeling door een regenachtig, maar sfeervol Parijs volgde een bezoek aan Philips. De focus van het bezoek lag op healthcare-innovaties, het hart van de huidige Philips-activiteiten. “We zagen hoe technologie de zorg verandert en hoe deze innovaties bijdragen aan wendbaarheid in de gezondheidssector”, legt Maarten uit.
Een jong HR-talent van Philips vertelde vervolgens over de Franse leiderschapsstijl. “Die is directiever, hiërarchischer en sterker gebaseerd op positie dan we in Nederland gewend zijn”, concludeert Maarten. Ook kwam de politieke cultuur aan bod, waarin protest en verandering diep verankerd zijn.
’s Middags sprak de groep met Tom Vroemen, tech-ondernemer en CEO van de Parijse startup Tetmet. Hij gaf een persoonlijk en eerlijk beeld van werken en ondernemen in Frankrijk. Hij vertelde dat in Parijs veel draait om netwerken, status, opleiding en, niet onbelangrijk, met wie je luncht.
De Franse arbeidsmarkt
De volgende dag bracht de groep een bezoek aan de OESO, waar zij, na zeven veiligheidscontroles, ontvangen werden voor een serie presentaties. Thema’s als arbeidsmarktkrapte en maatschappelijk verantwoord ondernemen kwamen aan bod, in combinatie met Europese regelgeving rond due diligence. “De OESO-sessies waren inhoudelijk stevig, maar boden waardevolle inzichten in hoe internationale afspraken uiteindelijk doorwerken in de praktijk van werkgevers”, vertelt Marijn.
’s Middags bezocht de groep de Nederlandse ambassade, gevestigd in het prachtige Hôtel d’Avaray. Ambassadeur Jan Versteeg en hoofd Economische Zaken Martijn Adelaar boden een inkijk in de Franse sociale en arbeidsverhoudingen. De bijeenkomst was inhoudelijk sterk en persoonlijk van toon. Tijdens de aansluitende lunch genoten de deelnemers van een uitstekende Franse maaltijd en, geheel volgens traditie, een glas van de beroemde Sancerre van de ambassadeur.
Werkgeven in Frankrijk
Daarna volgde een bezoek aan MEDEF, de grootste werkgeversorganisatie van Frankrijk. “We kregen hier een toelichting op de lopende sociale hervormingen, waaronder het pensioenstelsel, en op de rol van sociale partners op nationaal niveau”, aldus Maarten. “Interessant was vooral het verschil met Nederland. In Frankrijk spelen de landelijke vakbonden en werkgeversorganisaties een veel grotere rol bij de vormgeving van sociaal beleid.”
De dag eindigde met een gesprek met Oltion Carkaxhija, toponderhandelaar van Air France-KLM. “Zijn verhaal over het onderhandelen met Franse vakbonden was zowel leerzaam als onderhoudend. Waar wij vaak streven naar een win-win, draait het in Frankrijk vaker om winnen. Die verschillen in stijl en strategie gaven ons als groep veel stof tot nadenken.”
De toekomst van werk en leiderschap
De laatste dag bracht de groep bij de Grenoble École de Management (GEM). Professor Thibault Daudigeos verzorgde een inspirerende lezing over zelforganisatie en participatief management, thema’s die bij AWVN bekend zijn, maar vanuit Frans perspectief nieuwe dimensies kregen.
Daarna volgde een interactieve workshop van professor Hélène Michel over de toekomst van werk. “Met behulp van toekomstscenario’s en verbeeldingstechnieken dachten we na over mogelijke ontwikkelingen in werk, organisatie en leiderschap. Een inspirerende en creatieve afsluiting van het inhoudelijke programma.”
Grootste verschillen in werkgeven tussen Nederland en Frankrijk
De overeenkomsten en vooral de verschillen tussen Frankrijk en Nederland bieden stof tot nadenken over hoe we werk en werkgeven in ons eigen land organiseren en waar het mogelijk beter kan. In Nederland is veel ruimte voor overleg, participatie en het zoeken naar gezamenlijke oplossingen. Het Franse model is juist formeler en centraler georganiseerd. Landelijke vakbonden en werkgeversorganisaties hebben een veel grotere invloed op sociaal beleid en hervormingen dan in Nederland.
De leiderschapsstijl is in Frankrijk hiërarchischer en meer gebaseerd op positie, wat doorwerkt in besluitvorming en organisatiecultuur. Ook de onderhandelingsdynamiek verschilt sterk. Waar Nederlandse partijen vaak streven naar balans en compromis, wordt in Frankrijk eerder vanuit een win-verlieslogica gedacht. Deze verschillen laten zien hoe nationale cultuur en instituties direct van invloed zijn op HR-beleid en arbeidsverhoudingen.
AWVN-netwerken
De reis bewees opnieuw de kracht van het AWVN-netwerk: betrokken leden, open gesprekken en een gedeelde ambitie om werk en werkgeverschap verder te brengen. Wil je in de toekomst ook deelnemen? AWVN heeft verschillende netwerken van en voor AWVN-leden. Deze komen geregeld bijeen om informatie en ervaringen uit te wisselen op het gebied van HRM. Benieuwd wat onze netwerken voor u kunnen betekenen? Lees dan verder op onze pagina AWVN-netwerken.
