Welke impact hebben werk en de plannen voor de arbeidsmarkt op jongeren?
Vertegenwoordigers van het SER Jongerenplatform gingen hier begin september over in gesprek met Karien van Gennip, minister van Sociale Zaken en werkgelegenheid. Namens Jong AWVN was Ruben Smit aanwezig. Lees zijn verslag van het bezoek hieronder.
SER Jongerenplatform
Het SER Jongerenplatform bestaat uit 11 jongerenorganisaties die zich allemaal bezighouden met de positie van jongeren in Nederland. Bij het gesprek waren vertegenwoordigers aanwezig namens NJR, LSVb, LAKS, Young & United en AWVN. Benieuwd naar wat het jongerenplatform doet? Bekijk het op de website van de SER.
Veel jongeren hebben een ‘uitgesteld leven’
Na aankomst op het ministerie krijgen de vertegenwoordigers van het SER Jongerenplatform een korte introductie en volgt er een kennismaking met de minister. Het gesprek gaat dan al snel de diepte in. Want hoe gaat het met jongeren op de arbeidsmarkt? De minister geeft aan dat uit de verkenning Hoge verwachtingen (2019) van het SER Jongerenplatform blijkt dat jongeren steeds langer doen over het vinden van een eigen woning en vast werk, en het afronden van een studie. Dit wordt ook wel een ‘uitgesteld leven’ genoemd. Ze vraagt zich af of de aanwezige jongeren dit ook ervaren.
De reacties op haar vraag zijn wisselend. Wat in elk geval duidelijk naar voren komt, is de relatie tussen huisvesting en vast werk. Een vaste baan is een vereiste om een hypotheek te krijgen en om daarmee een woning te kunnen kopen. Voor veel jongeren wordt dit steeds lastiger en duurt het langer omdat ze vaker en meer flexwerk doen. De vertegenwoordigers zijn het met elkaar eens dat het niet meer van deze tijd is en dat een woning kopen of huren makkelijker moet worden voor jongeren. Tijdens het gesprek geven ze aan dat er nu nog onnodige beren op de weg zijn. Deze zouden voorkomen kunnen worden door bijvoorbeeld een andere invulling van toetsingsregels of een individuele hypotheekvoorziening.
Gelijke kansen op de arbeidsmarkt
Het gesprek gaat verder over gelijke kansen op de arbeidsmarkt. Op dit onderwerp is er volgens de jongeren veel winst te behalen. Meerdere vertegenwoordigers geven aan dat het voor jongeren met een andere culture identiteit of met een arbeidsbeperking heel lastig is om kansen te grijpen. Want wanneer je geen sociaal vangnet hebt, of personen in je directe omgeving die al eerder ervaringen hebben opgedaan sta je direct al 1-0 achter.
De aanwezige jongeren zien zeker een rol voor het onderwijs om de kansen voor alle jongeren gelijk te trekken. Op scholen wordt nu al aandacht besteed aan vorming en burgerschap. Toch zien de vertegenwoordigers van het jongerenplatform nog winstpunten, door bijvoorbeeld onder scholieren ook aandacht te besteden aan hoe je arbeidsonderhandelingen in gaat, wat jouw rechten en plichten zijn en wat een sociaal veilige werkomgeving is.
Flexibiliteit of vaste werkvormen
De minister is eveneens bijzonder geïnteresseerd in hoe de leden van het jongerenplatform kijken naar de uitzonderingspositie als het gaat over oproepcontracten voor studenten en scholieren. Alle leden van het SER Jongerenplatform staan achter de oproepconstructie, omdat deze duidelijkheid en flexibiliteit geeft voor jongeren. Vanuit de werknemersvertegenwoordiging komt naar voren dat zij meer zien in andere meer vaste vormen. De jonge werkgevers benadrukken daarentegen dat ‘vast alleen’ niet het hoogste doel hoeft te zijn. Juist de flexibiliteit en het meer ‘risico’ kunnen en durven nemen hoort ook bij de jongere levensfase.
Omgaan met prestatiedruk
Ook het onderwerp prestatiedruk passeert de revue. Bijna alle aanwezige jongeren geven aan dat ze wel een vorm van prestatiedruk ervaren. Hetzij door social media, studieprestatie om een bindend studie advies te voorkomen, of om een vliegende start te willen maken in je carrière. Er wordt ook aangegeven dat dit ook aantoonbaar en verklaarbaar is, want het aantal prikkels en signalen is vele malen groter dan voorheen. Dat verklaart ook waarom steeds vaker jongeren uitvallen met mentale klachten.
De mentale weerbaarheid is echt een aandachtspunt, geeft de minister aan. Het is belangrijk dat de werkpopulatie gezond is en helaas lijkt het erop dat vooral de mentale uitdagingen voor jongeren steeds groter worden. Al tijdens het gesprek vertelt de minister dat zij soortgelijke gesprekken met haar kinderen heeft gehad. Het beeld dat tijdens het gesprek naar voren komt is dus ook voor haar heel herkenbaar.
