Beleid om ziekteverzuim tegen te gaan is wettelijk verankerd in het Arbeidsomstandighedenbesluit (wettekst). Een werkgever kan zich door een arbodienst laten adviseren over adequaat ziekteverzuimbeleid. Dit beleid is maatwerk en moet aansluiten bij de aard van het bedrijf, de bedrijfscultuur en het overige personeelsbeleid. De ondernemingsraad heeft instemmingsrecht met betrekking tot verzuimregelingen; voor organisatiewijzigingen is er adviesrecht.
In het ziekteverzuimbeleid wordt vastgelegd hoe de werkgever omgaat met ziekte (arbeidsongeschiktheid), ziekteverzuim en re-integratie. Het geeft aan welke procedures zieken en functionarissen moeten volgen. In het ziekteverzuimbeleid wordt ook vastgelegd op welke wijze gebruikgemaakt kan of moet worden van externe deskundigen als er sprake is van ziekteverzuim.
Op het AWVN-dataportaal kunt u een dashboard vinden over het ziekteverzuim in Nederland. Het dashboard bevat de cijfers sinds 1996 en u kunt eenvoudig de ontwikkeling van het verzuim in de sectoren van de Nederlandse economie met elkaar vergelijken. Meer informatie over dit dashboard.
Verzuimbeleid bevat doorgaans een ziekteverzuimpreventiebeleid, ziekteverzuimprotocol en re-integratiebeleid. Ook verzuimregistratie en analyse is een deel van ziekteverzuimbeleid. Op basis van periodieke verzuimcijfers en verzuimoorzaken kan worden bekeken hoe effectief het verzuimbeleid is en hoe dit eventueel verbeterd kan worden. Ook kan gekeken worden naar preventie om verzuim met dezelfde oorzaak te voorkomen.
Tot slot is beleid over begeleiding van re-integratie, omgang met alle aspecten van ziekteverzuim en verzuimtraining aan leidinggevende ook allemaal onderdeel van het ziekteverzuimbeleid. Deze onderdelen van het ziekteverzuimbeleid moeten passen binnen de Wet verbetering poortwachter.
Bedrijfsarts
Iedere werknemer moet vrijelijk toegang hebben tot een bedrijfsarts. Iedere werkgever moet een basiscontract sluiten met een arbodienst of bedrijfsarts. Werknemers hebben ook het recht om een second opinion aan te vragen bij een andere bedrijfsarts. In het basiscontract is vastgelegd welke bedrijfsarts of arbodienst voor een second opinion kan worden geraadpleegd.
In de Arbeidsomstandighedenwet (wettekst) is eveneens vastgelegd dat bedrijfsartsen wettelijk verplicht zijn om te beschikken over een klachtenregeling.
De bedrijfsarts adviseert werkgevers over beschermende maatregelen, zodat ziekte door werk voorkomen kan worden. Om dit op een goede manier te kunnen doen heeft hij toegang tot de werkplek. Hij kan gevraagd of ongevraagd advies geven en maatregelen voorstellen die preventief kunnen werken. Verder is de bedrijfsarts beschikbaar voor overleg met de preventiemedewerker en de OR.
Bedrijfsartsen hebben ook een spreekuur, ook wel het arbo-spreekuur genoemd. In de Arbeidsomstandighedenwet staat dat de werkgever ervoor moet zorgen dat de werknemer, zonder toestemming van de werkgever, de bedrijfsarts kan bezoeken als hij vragen heeft over zijn gezondheid in relatie tot werk, óók als hij nog niet verzuimt of klachten heeft. De bedrijfsarts kan op basis van de gesprek een vervolgconsult plannen of een werkbezoek doen als de werknemer dit wenst.
De bedrijfsarts wordt vaak ingeschakeld bij ziekteverzuim en re-integratie. Bij (dreigend) langdurig verzuim is hij betrokken bij het opstellen van een probleemanalyse en advies, periodieke evaluaties met de werknemer tijdens verzuim en het opstellen van de medische informatie voor het re-integratieverslag van de WIA-aanvraag. In de Wet verbetering poortwachter zijn de wettelijk verplichte stappen waar de bedrijfsarts bij is betrokken, ook vastgelegd.
De bedrijfsarts heeft een beroepsgeheim en mag slechts beperkte informatie delen met de werkgever. De informatie die gedeeld mag worden betreft de mate waarin de werknemer arbeidsongeschikt is, de verwachte duur van het verzuim, en het eventuele advies over aanpassingen of interventies in het kader van re-integratie. De bedrijfsarts is wettelijk verplicht om beroepsziekten te melden bij het Nederlands Centrum voor Beroepsziekten (NCvB).
Zie ook: Privacy en zieke werknemer.
Ziekteverzuimprotocol
Het ziekteverzuimprotocol is een belangrijk deel van ziekteverzuimbeleid. Procedures met betrekking tot ziekteverzuim worden in een ziekteverzuimprotocol vastgelegd. Dit zorgt ervoor dat binnen een bedrijf alle medewerkers gelijk worden behandeld. Het is de verantwoordelijkheid van zowel werkgevers als werknemers om zich aan het verzuimprotocol te houden. De afspraken en procedures in het ziekteverzuimprotocol zijn opgesteld met instemming van de OR. Het biedt ook zowel voor de werkgever als werknemer handelingsperspectief tijdens het ziekteverzuim. Onder andere wordt beschreven op welke manier een medewerker zich ziek kan melden.
Ook andere procedures en afspraken zoals over bereikbaarheid, het contact met de bedrijfsarts, contact tussen werkgever en werknemer, loondoorbetaling tijdens ziekte (voor zover niet geregeld bij cao), vakantie, verrekening van vakantiedagen, re-integratie en herstel(melding), worden beschreven.
Bron Stichting van de Arbeid, Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen – Handreiking cao-bepalingen ketenbenadering | mei 2023
