De wet Deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) is op 1 mei 2016 in werking getreden. De DBA heeft als doel schijnzelfstandigheid te bestrijden met een systeem van modelovereenkomsten. De wet is nog steeds in werking, hoewel er sprake is van een verlengd handhavingsmoratorium tot ten minste oktober 2021. Dat betekent dat bij kwaadwillende opdrachtgevers, die weten dat een zelfstandige feitelijk in een dienstbetrekking functioneert, door de Belastingdienst kunnen worden aangesproken met een naheffing en een boete.
Wat houdt het handhavingsmoratorium in?
Dat tot oktober 2021 opdrachtgevers zelfstandigen kunnen inzetten zonder risico te lopen op boetes en/of naheffingen van de Belastingdienst, behoudens een zeer selecte groep van kwaadwillenden. Na de afronding van de pilot met de webmodule, volgen nadere besluite.Wanneer vindt de Belastingdienst een opdrachtgever kwaadwillend?
Als een opdrachtgever een zelfstandige inzet waarvan beiden weten dat deze feitelijk in een dienstbetrekking functioneert.Raadt AWVN aan om modelovereenkomsten nog voor te leggen aan de Belastingdienst?
Afhankelijk van de feitelijke situatie, kan het nog steeds aan te raden zijn een overeenkomst aan de Belastingdienst voor te leggen. Neemt bij vragen daarover contact met AWVN op.Wanneer gaat de wet veranderen en wat gaat er veranderen?
Aanpassing van de Wet DBA zal waarschijnlijk op het bordje komen te liggen van een nieuw kabinet. Het is op dit moment dus onzeker of, wanneer en hoe de wet zal veranderen.Welke risico’s loop ik?
Tot 1 oktober 2021 is handhaving van de Wet DBA in principe uitgesteld. Een uitzondering geldt, zoals gezegd, voor kwaadwillenden.
De Belastingdienst heeft op haar website een aantal voorbeeldovereenkomsten van opdracht (ovo) gepubliceerd. Het gaat om algemene modelovereenkomsten en een reeks voorbeeldovereenkomsten specifiek voor branches en beroepsgroepen. De algemene overeenkomsten zijn bedoeld voor situaties waarin het gezag van de werkgever ontbreekt, situaties waarin de opdrachtnemer zich vrij kan laten vervangen en situaties waarin een intermediair bemiddelt tussen opdrachtgever en -nemer.
De voorbeeldovereenkomsten voor branches en beroepsgroepen zijn bedoeld voor iedereen die werkt volgens de voorwaarden van een branche of beroepsgroep. Deze zijn aan de Belastingdienst voorgelegd door sectoren, branches, ondernemers en zzp’ers. Er zijn bijvoorbeeld overeenkomsten voor de bouw en medische beroepen.
Als opdrachtgever kunt u gebruikmaken van een van deze overeenkomsten, maar u kunt er ook zelf een
(laten) opstellen. Uw zelfgeschreven ovo kunt u ter beoordeling voorleggen aan de Belastingdienst. Die geeft u vervolgens zekerheid over de vraag of u op basis van uw eigen ovo werkt met een zelfstandige (geen inhouding van loonheffingen) of een werknemer (wél inhouding van loonheffingen).
De Belastingdienst kan deze beoordeelde overeenkomsten openbaar maken op de website.
Als u op basis van een goedgekeurde overeenkomst en/of voorbeeldovereenkomst een zzp’er inhuurt, is er geen sprake van een dienstbetrekking. Een belangrijke voorwaarde voor vrijwaring van loonheffing is wel dat in praktijk ook wordt gehandeld conform de afspraken. Mocht er op basis van feiten en omstandigheden blijken dat er toch sprake is van een dienstverband, dan kan de Belastingdienst ook in dit geval naheffingen opleggen aan de opdrachtgever. De overeenkomst wordt dan voor de toekomst ingetrokken.
Webmodule beoordeling arbeidsrelatie sinds 11 januari 2021
De webmodule is bedoeld om meer duidelijkheid te geven of werk binnen of buiten een dienstbetrekking kan worden gedaan en of er loonheffing moet worden afgedragen. Met deze module kunnen opdrachtgevers via een vragenlijst helder krijgen of een zelfstandige voor een klus ingehuurd kan worden of dat er een arbeidsovereenkomst nodig is. De vragenlijst is anoniem, er wordt niet op gehandhaafd.
Op 11 januari 2021 is een pilot voor 6 maanden gestart om te onderzoeken of de module als instrument behulpzaam is voor opdrachtgevers. In deze fase kunnen geen rechten aan de pilot ontleend worden. Op dit moment is het voornemen van het demissionaire kabinet om na afloop van de pilot te besluiten wanneer de handhaving van de wet DBA gefaseerd wordt opgestart, op zijn vroegst 1 oktober 2021. Iedereen die wil meedoen aan de pilot kan via het ondernemersplein van de KvK informatie vinden.
De aanwezigheid van een gezagsverhouding is vaak doorslaggevend om te bepalen of er sprake is van een echte opdrachtsrelatie of een schijnconstructie waarbij feitelijk sprake is van een arbeidsovereenkomst. Download onderstaand artikel van AWVN-advocaat Esther van den Bergh voor meer informatie.
Gezagsverhouding cruciaal bij beoordeling arbeidsrelatie
