Wordt het concurrentiebeding oneigenlijk gebruikt?
Die vraag stond centraal in onderzoek (2021) uitgevoerd in opdracht van het ministerie van SZW. AWVN-advocaat Jikke Blokker zet n.a.v. dat onderzoek de regels en jurisprudentie op een rij in de blog arbeidsrecht.
Een concurrentiebeding beperkt de werknemer in zijn vrijheid om, tijdens en na het einde van de arbeidsovereenkomst, op zekere wijze werkzaam te zijn – meestal op straffe van een boete en/of een schadeloosstelling.
Een concurrentiebeding kan op verschillende dingen betrekking hebben: een verbod om op hetzelfde werkterrein als zijn werkgever werkzaam te zijn of gebruik te maken van de klantenkring en/of andere relaties van de (voormalige) werkgever. In dat laatste geval wordt ook wel gesproken van een relatiebeding.
Schriftelijkheidsvereiste concurrentiebeding: verschil tussen bepaalde en onbepaalde tijd
Een concurrentie- en/of relatiebeding is slechts geldig als de arbeidsovereenkomst
• is aangegaan voor onbepaalde tijd, en
• het beding schriftelijk is overeengekomen met een meerderjarige werknemer.
Een concurrentie- en/of relatiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd is in beginsel niet meer mogelijk. Dit is slechts anders indien het beding noodzakelijk is vanwege zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen. Deze belangen moeten blijken uit een bij het beding opgenomen schriftelijke motivering van de werkgever.
Gaat het om een contract voor bepaalde tijd, dan moet het concurrentiebeding in de overeenkomst zelf zijn opgenomen; verwijzen naar een ander document volstaat niet meer.
Gaat het om een arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd, dan is ook aan het schriftelijkheidsvereiste voldaan als de werknemer een arbeidsovereenkomst of brief heeft ondertekend waarin wordt verwezen naar bijgevoegde arbeidsvoorwaarden waarin een concurrentiebeding is opgenomen.
Het is dan niet nodig dat de arbeidsovereenkomst of brief specifiek verwijst naar het concurrentiebeding. Wel moet de arbeidsvoorwaarden dan als bijlage bij het getekende document zijn gevoegd en in dat document is naar die arbeidsvoorwaarden verwezen, of de werknemer heeft in het ondertekende document uitdrukkelijk verklaard dat hij instemt met het concurrentiebeding.
Redenen om contact op te nemen met de advocaten van AWVN
• Een goed geformuleerd concurrentiebeding is maatwerk. De kantonrechter kan een concurrentiebeding (geheel of gedeeltelijk) nietig verklaren als het beding de werknemer, in verhouding tot het te beschermen belang van de werkgever, onredelijk benadeelt.
• Wijzigt de functie van de werknemer? Ga dan na of het concurrentiebeding in de nieuwe situatie nog rechtsgeldig is of dat er een nieuw beding nodig is.
• Wat te doen als een (ex-)werknemer in strijd met het concurrentiebeding handelt?
Het opnemen van een concurrentiebeding in een cao is niet voldoende. De wetgever heeft hiervoor als reden aangegeven dat het concurrentiebeding een te persoonlijk karakter heeft.
Motivering concurrentiebeding
Zonder motivering is een concurrentie- en/of relatiebeding in een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd nietig. Wanneer er wel een motivering is opgenomen, maar geen sprake is van zwaarwegende bedrijfs- of dienstbelangen, kan de rechter het beding vernietigen. Het is dus belangrijk een goede motivering op te nemen. Aan de motivering worden hoge eisen gesteld. Het is dan ook aan te raden hierover altijd contact met AWVN op te nemen en de inhoud af te stemmen.
Update Maaike Hilhorst, 9/2022
