Dit weblog wil ik gebruiken om iets te vertellen over leren en ervaren – in relatie tot het voeren van lastige gesprekken met werknemers. Over leren door de regels en het kader te kennen en de ontwikkeling daarbinnen, en over ervaren hoe het is om een écht goed gesprek te voeren. Want wat is dat eigenlijk? En waarom is het niet alleen voor HR-medewerkers maar ook voor lijnmanagers nodig om je te bekwamen in effectieve gesprekstechnieken?
Twee weken geleden zat ik, samen met mijn collega Geesje Bos, in een mooi boerderijtje in Bunnik. Met een groepje deelnemers in de training ‘Dossiermanagement en gesprekstechnieken’.
Er was een paar jaar geleden een goede reden om deze training te ontwikkelen. De Wwz was in werking getreden en dat betekende, in het kort, veel minder vrijheid voor de rechter om te ontbinden en meer noodzaak voor de werkgever om met de medewerker in gesprek te gaan. Elke wettelijke grond die wordt aangevoerd, moet immers bewezen worden en de rechter mag niet buiten de wettelijke gronden treden. Nadat ik met mijn advocaten-collega’s door het hele land cursussen had gegeven over de (toen nog) nieuwe wetgeving, werd er langzaam iets duidelijk. De vele HR-managers en P&O-adviseurs die op deze cursussen afkwamen konden deze informatie goed gebruiken, maar er was een groep die er ook – en misschien nog wel meer – baat bij zou kunnen hebben; de (lijn)managers binnen hun organisaties.
‘Eigenlijk zouden zij dit ook moeten weten!’ kregen wij regelmatig te horen. Zij zijn immers degenen die de gesprekken voeren met de medewerkers. Dus zijn zij niet ook degenen die moet weten wat de consequenties zijn als je dit niet doet, of niet effectief genoeg? De realiteit is namelijk, en dat kom ik ook in mijn praktijk tegen, dat die gesprekken regelmatig niet effectief, te weinig of soms helemaal niet worden gevoerd. De HR-adviseur die een incompleet dossier op zijn/haar bureau krijgt met de vraag ‘het op te lossen’, is geen onbekend verschijnsel. Naast het feit dat het voeren van een noodzakelijk goed gesprek vaak niet bovenaan het prioriteitenlijstje staat, wordt het voeren van zo’n gesprek namelijk ook als lastig ervaren. Dat het een samenhangt met het ander is niet zelden het geval.
De wettelijke gronden en de invulling daarvan
Inmiddels zijn we ruim drie jaar verder en is het wettelijk kader behoorlijk uitgewerkt in de rechtspraak. Voor wat betreft de wettelijke grond disfunctioneren, is bijvoorbeeld duidelijk geworden dat een verbetertraject een must is. Rechters geven aan dat zo’n traject in het algemeen minimaal zes maanden moet zijn. En er moet veel met elkaar worden gesproken; wat kan er beter, hoe gaat de medewerker dat doen, binnen welk tijdsbestek en met wat voor hulp van de werkgever? Allemaal vragen die in een dergelijk gesprek aan de orde moeten komen.
Maar ook als de relatie op scherp staat en een verstoorde arbeidsverhouding (ook een wettelijke grond) dreigt, is het voeren van een goed en effectief gesprek belangrijk en noodzakelijk. Een ontbinding op die grond is mogelijk, maar alleen als er van de werkgever niet meer gevergd kan worden met de medewerker door te gaan. Voordat dat zover is, blijkt duidelijk uit de rechtspraak, zal er met elkaar moeten worden gesproken en naar een oplossing moeten worden gezocht. Eventueel met een mediator erbij.
Wat, waarom en hoe
Het is goed om te weten wat er van je verwacht wordt als werkgever, kijkend naar het ‘wat’ (wet en regels) en het ‘waarom’ (rechtspraak). Vervolgens is het zaak om hier invulling aan te geven door het voeren van goede en effectieve gesprekken, het ‘hoe’. Maar dat laatste is nog niet zo makkelijk, is de ervaring. Vanuit dat vertrekpunt hebben wij de training ‘Dossiermanagement en gesprekstechnieken’ ontwikkeld. Overigens is het voeren van een goed gesprek niet alleen belangrijk als het over het functioneren van de medewerker gaat. Ook het thema duurzame inzetbaarheid is een belangrijk en vaak ook gevoelig onderwerp, dat vraagt om goede gesprekstechnieken.
Dossiermanagement en gesprekstechnieken
Terug naar het boerderijtje in Bunnik… Het was de vierde keer dat Geesje en ik de training gaven en weer een mooie trainingsdag. Voor mij is het zeer vervullend als ik de kwartjes hoor vallen bij de deelnemers. Het is prettig en goed om te weten wat het wettelijk kader is en hoe rechters daar naar kijken, maar het is even essentieel om te ervaren wat voor rol je zelf speelt bij het voeren van een goed gesprek. En hoe je daarin eigenaarschap kan tonen en daarmee het goede voorbeeld kan geven aan de medewerker.
In de middag hebben we dat geoefend op een manier die veel ruimte laat voor experimenteren, ‘falen’ en weer iets anders proberen. Ervaren vanuit beide rollen, die van leidinggevende maar ook die van medewerker. Maar ook ervaringen delen met elkaar en dus ook leren van elkaar. Kortom, veel bewustwording en verrijking, met een bevredigend resultaat.
Wees welkom om zelf te ondervinden hoe deze training u kan ondersteunen en wellicht na u ook de rest van uw organisatie. Op open inschrijving geven we de eerstvolgende training weer op 12 maart 2019. De training is bedoeld voor HR-managers en leidinggevenden. Daarnaast verzorgen wij deze training ook in-company, geheel op maat gemaakt. Dan trainen we groepen leidinggevenden of een HR-team. We komen graag een keer langs voor een oriënterend gesprek!
